Terugblik: najaarsexcursie Amsterdam

Het thema van de najaarsactiviteit van dit jaar was de diamantindustrie van Amsterdam. De hoofdstedelijke diamantindustrie heeft een lange en rijke geschiedenis. De eerste diamantbewerker werd al in 1586 ingeschreven en vanaf 1600 was Amsterdam dé diamantstad van de wereld. Het hoogtepunt was in de jaren 1870, na de ontdekking van de talloze diamantvelden in Zuid-Afrika. In deze ‘Kaapse Periode’ steeg het aantal diamantbewerkers tot boven de 10.000.

Aan het begin van de twintigste eeuw verplaatste een groot deel van de diamanthandel zich naar Antwerpen. Omdat de bewerking van en handel in diamanten bij uitstek een joodse aangelegenheid was, werden de overgebleven bedrijven tijdens de Tweede Wereldoorlog overgenomen door de Duitsers of geliquideerd. Desondanks zijn er nog veel sporen die ons herinneren aan de rijke geschiedenis van deze typisch Amsterdamse industrie.

De najaarsactiviteit op 24 september 2024 bestond uit een historische wandeling langs de overblijfselen van de Amsterdamse diamantindustrie en een bezoek aan een diamantslijperij.

Rond het middaguur verzamelden 15 ondernemers in geschiedenis zich in het Crea Café aan de Nieuwe Achtergracht voor een lunch. Vervolgens nam medeverenigingslid Daniël Metz ons mee voor een rondleiding over de Nieuwe Achtergracht. Deze gracht wordt ook wel de Diamantgracht genoemd, omdat het ‘t hart was van de Amsterdamse diamantindustrie. Over deze gracht schreef Daniël het boek Diamantgracht: Het joodse hart van een typisch Amsterdamse industrie.

Tijdens de rondleiding nam Daniël ons o.a. mee langs de Diamantslijperij Maatschappij, de eerste diamantslijperij op de Nieuwe Achtergracht en tevens de eerste slijperij aangedreven door stoommachines; het pand van de Handwerkers Vriendenkring, de vereniging die zich sinds 1869 inzette voor verbetering van de levensomstandigheden van joodse Amsterdammers; de Joodse Invalide, waar joodse bejaarden en gehandicapten gehuisvest werden; en het onlangs volledig gerestaureerde pand van de Diamantbeurs op de hoek met het Weesperplein. Tenslotte maakten we ook nog een uitstapje naar de Tulpstraat en het Amstel Hotel, dat een belangrijke rol speelde in de huisvesting van diamanthandelaren.

Vervolgens brachten we een bezoek aan Gassan Diamonds, waar nog steeds diamanten worden geslepen. Gassan Diamonds is opgericht in 1945 en is tegenwoordig gevestigd in de voormalige diamantslijperij van de Gebroeders Boas aan de Nieuwe Uilenburgerstraat. Het gebouw stamt uit 1879, de bloeiperiode van de Amsterdamse diamantindustrie (de Kaapse Tijd), en was toen de grootste diamantslijperij. Na een korte rondleiding door het gebouw, toelichting op de 4 C’s van diamanten en verschillende slijpvormen, konden we de diamanten zelf ook nog even bewonderen.

Daarna was het tijd om bij te praten onder het genot van een borrel in Café de Sluyswacht aan de Jodenbreestraat, gevolgd door een diner in Restaurant In de Waag op de Nieuwmarkt.